Een klas vol gemotiveerde leerlingen? - get real!

Ik spreek regelmatig trainers en docenten over de motivatie van hun leerlingen. “Ik wil alleen cursisten die gemotiveerd zijn”, sprak laatst één van hen uit. “Dan kun je beter stoppen als trainer, want als ze bij jou op cursus komen, is dat meestal niet het geval”, antwoordde ik, waarna we een leuke en interessante, inhoudelijke discussie hadden met de hele groep aanstaande trainers. Bijzonder hoe wij volwassenen soms kunnen denken over motivatie. Alsof dat iets vanzelfsprekends is, maar dat is bij de jeugd wat school betreft zeker niet het geval.

Voor de duidelijkheid, ik heb het hier over intrinsieke motivatie, en niet over extrinsieke motivatie (welke onder andere wordt gevormd door cijfers, beloning, straf, enzovoort), want die zien we wel bij onze leerlingen, maar dat is niet de motivatie die we hen gunnen en het liefst bij hen willen zien.

WAT
De overheid en scholen vullen het WAT in voor onze leerlingen. Afhankelijk van welk soort onderwijs je volgt, mag je zo’n 900-1000 uur per jaar in de schoolbanken vertoeven, een vak of 10-14 verplicht volgen, en hier flink wat huiswerk en toetsen voor maken. Na 2-3 jaar mag je een richting kiezen en de vakken die overblijven worden middels de centrale examens getoetst. Het WAT is duidelijk van buitenaf opgelegd en daarmee niet bepaald een bron voor intrinsieke motivatie.

HOE
Het HOE verschilt per leerling. Sommige leerlingen kunnen zich prima redden, meten zichzelf een eigen leermethode aan en, met al dan niet hard werken, hobbelen redelijk makkelijk de middelbare schooltijd door. Anderen hebben het (vroeg of laat) een stuk lastiger met hun huiswerkmanagement en het halen van fatsoenlijke cijfers. Mentoren, docenten en aanbieders van schaduwonderwijs springen hier waar mogelijk op in en bieden leerlingen verschillende opties om hun HOE op orde te krijgen.

Ook de begeleiding van onze trainers valt hieronder en dat hulp bij het invullen van het HOE mooi en dankbaar werk is kun je lezen in ons best practice digibook . De leerlingen die ik aan mijn tafel krijg zijn bij de start van een cursus vaak meer extrinsiek dan intrinsiek gemotiveerd. Ze willen niet afstromen of blijven zitten, zijn het geruzie om de slechte cijfers thuis zat, snappen niet waarom hun harde werken niet wordt beloond, en op aandringen van het thuisfront volgen ze ‘dan maar’ een cursus in de hoop e.e.a. te kunnen doorbreken voor zichzelf. Het HOE wordt veelal van buitenaf aangereikt en heeft zeker positieve effecten, maar is vaak gericht op het leergedrag, het handelen en niet op het gevoel van de leerling. Bij Actief leren leren spelen we echter ook in op de middelste cirkel. En wat geniet ik elke keer weer als zij tijdens die zes weken langzaam hun WAAROM ontdekken😊.

• Kwaliteiten en vaardigheden inventariseren. Wie ben ik? Waar word ik blij van? Welke kwaliteiten kan ik inzetten op mijn schoolwerk?
• Reflecteren op toetsen, wat ging er goed, wat kan beter? Hoe kan ik mezelf verbeteren, verder groeien en ontwikkelen?
• SWOT-analyse, waar zitten mijn sterke en zwakke kanten, waar liggen mijn kansen en bedreigingen?
• Leerdoelen stellen vanuit de SWOT op een SMARTIE- manier. En de I uit SMARTIE staat voor intrinsieke bron en inspiratie. Stel je doelen vanuit je hart en passie, dan zijn ze meer haalbaar en is het makkelijker om aan te werken.
• Cirkel van invloed en betrokkenheid, richt je energie op waar je invloed op hebt zodat deze niet verloren gaat aan zaken waar je toch geen invloed op hebt.
• Maak op basis van jouw ideale leermix een persoonlijk leerplan.

Door stap voor stap te kijken naar wat een leerling allemaal in huis heeft en vanuit zijn of haar kwaliteiten en mogelijkheden te laten werken, daalt de weerstand en daarmee stijgt vaak de motivatie. En dat is waar we graag naar toe werken!

Wil je ook via de juiste tools met jouw leerlingen werken aan hun WAAROM en daarmee hun intrinsieke motivatie? Volg dan onze trainersopleiding Actief leren leren.